بررسی رویکرد امنیتی جمهوری اسلامی ایران به آسیای مرکزی

جمهوری اسلامی ایران به دلیل موقعیت ویژه ژئوپلیتیک، اقتصادی، تمدنی و استراتژیک همواره در معرض تهدیدهای گوناگون از سوی قدرت‌های بزرگ قرار داشته است. با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، مرزهای تهدید علیه ایران از جانب روسیه به ماورای کوه‌های قفقاز عقب می‌نشیند و این امر یک مطلوبیت استراتژیک و امنیتی برای ایران محسوب می‌گردد. فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و گشایش مرزهای جدید و استقلال کشورهای آسیای مرکزی، نه تنها تهدیدهای نظامی را کاهش داد، بلکه فرصت‌های ( و بعضاً تهدیدهای) جدیدی را برای ایران به وجود آورد.            سوالی که در اینجا مطرح است، این می‌باشد که با توجه به شرایط این جمهوری‌ها و معضلات سیاسی، اجتماعی و امنیتی آنها، رویکرد امنیتی ایران در این منطقه چگونه می‌باشد.            مفروض مقاله این است که جمهوری‌های آسیای مرکزی می‌توانند در شرایط ثبات و امنیت، اهداف خود را محقق سازند و در نتیجه اهداف و منافع ملی جمهوری اسلامی ایران نیز می‌تواند در چنین شرایطی بهتر تامین گردد. از اولویت‌های امنیتی ایران در منطقه آسیای مرکزی این است که در این منطقه زمینه نفوذ قدرت‌های منطقه‌ای و فرا‌‌منطقه‌ای نه تنها افزایش پیدا نکند، بلکه کاهش نیز یابد و در این راستا، ایران سعی نموده با ایجاد روابط اقتصادی و فرهنگی (که منافع مشترک دو‌جانبه و چند‌جانبه را تأمین می نماید)، منافع خود را با منطقه گره بزند.